شرايط تعيين مهرالمثل
مهريه انواع مختلفي دارد كه يكي از آنها مهرالمثل است. از نظر حقوقي مهرالمثل، به مهري گفته ميشود كه به موجب قرارداد تعيين نشده بلكه مقدار آن بر حسب عرف و عادت و با توجه به وضع زن از لحاظ سن، زيبايي، تحصيلات و همچنين موقعيت خانوادگي و اجتماعي وي تعيين ميشود. به موجب ماده «1091» قانون مدني براي تعيين مهرالمثل بايد حال زن از حيث شرافت خانوادگي و ساير صفات و وضعيت او نسبت به اماثل و اقران و اقارب و همچنين معمول محل و غيره در نظر گرفته شود.
مهریه از طریق ارائه دادخواست به دادگاه عمومی حقوقی خانواده قابل مطالبه است، زن میتواند در صورت تمایل با نوشتن خواسته خود توسط خود یا مشاور در فرم مخصوص (همان دادخواست) از دادگاه محل سکونت خود یا همسرش درخواست کند که حکم الزام همسر را به پرداخت مهریه صادر کند.
زنانی که «مهریه بالا» را در کنار «حق طلاق» می خواهند
یک جامعه شناس معتقد است: در گذشته این مردان بودند که طلاق میخواستند. افزایش حضور زنان در جامعه و بدست آوردن استقلال مالی، آمار طلاقهایی که از طرف زنان صورت میگیرد را ۷۰ درصد بالا برده و طلاقهای عاطفی به طلاق حقیقی تبدیل شدهاست.
قانون حمایت از خانواده که پس از ده سال انتظار و کش وقوس های فراوان در اسفند ۹۱ به تصویب مجلس و تائید شورای نگهبان رسید و در سال ۹۲ لازم الاجرا شد، از معدود قوانینی است که اعتدال و قواعد قانون نویسی تا حد زیادی در آن رعایت شده و مفاد آن با عرف جامعه در تضاد نیست.
در حال حاضر، نحوه ی وصول و مطالبه ی مهریه از طریق محاكم دادگستری و مراجع ثبتی میباشد.
وصول مهریه از طریق مراجع ثبتی نیز منوط به درخواست زوجه از دفتر ازدواج فیمابین با همسر خویش و صدور اجراییه ثبتی و طی تشریفات قانونی مقرر بوده و در هر دو حالت، میتوان نسبت به توقیف و بازداشت اموال زوج اقدام كرد.
گفتوگو با دکتر رضا ولویون عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی؛
تمامی عقود و قراردادهای منعقده یكسری حقوق و تعهداتی را نسبت به طرفین آن قرارداد ساری و جاری خواهد كرد. عقد نكاح نیز در كنار شیرینی و خوشی انعقاد آن، یك دسته از تعهدات را برای طرفین به همراه خواهد داشت. یكی از مهمترین حقوق و تعهداتی كه در موضوع عقد نكاح مطرح است، بحث مهریه است
به مجرد وقوع عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن انجام دهد(ماده 1082 قانون مدنی) بنابراین مهریه در مالکیت زن مستقر شده و در مدیریت او قرار می گیرد منتها ممکن است مهریه حال باشد یا مۆجل عندالمطالبه باشد یا مندالاستطاعه در فرضی که حال باشد یا عندالمطالبه زن در هر زمان می تواند آن را مطالبه کند در فرضی که موجل باشد با سررسید حق مطالبه محفوظ است و در فرض عندالاستطاعه مطالبه مهریه منوط به اثبات استطاعت زوج است در هر صورت به لحاظ استقرار مهریه در مالکیت زن، وی می تواند آن را مطالبه کند.
در فصل ازدواج و ماده 22 قانون حمایت خانواده آمده است که اگر مهریه بیش از 110 سکه باشد پرداخت آن مشروط به توانایی مالی زوج است. طبق این قانون ميزان مهريه متعارف 110 سكه بهار آزادي است كه مرد موظف است آن را پرداخت كند و وصول آن مشمول مقررات ماده 2 قانون اجرای محکومیتهای مالی است، در صورتي كه مهريه سقف مذكور را رد كند، دادگاه تمكن مالي مرد را براي پرداخت بررسي ميكند و تصميم ميگيرد كه فرد زنداني شود يا خيریعنی فقط ملائت زوج ملاک پرداخت است. با اين حال تمام كساني كه تمكن مالي پرداخت 110 سكه را نداشته باشند، به زندان ميروند. رعایت مقررات مربوط به محاسبه مهریه به نرخ روز کماکان الزامی است.
«وَ آتُوا النِّساءَ صَدُقاتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِنْ طِبْنَ لَكُمْ عَنْ شَیْءٍ مِنْهُ نَفْساً فَكُلُوهُ هَنیئاً مَریئاً» (نساء، 4)؛ و مهر زنان را در كمال رضایت و طیب خاطر به آنها بپردازید، پس اگر چیزى از مهر خود را از روى رضا و خشنودى به شما بخشیدند، برخوردار شوید كه برایتان حلال و گوارا خواهد بود.
حتما می دانید که مهریه (صداق) در تعریف شرعی، نشان محبت و صداقت مرد نسبت به زن است. اما ماجرا به همین سادگی نیست. همین محبت و صداقت، باید شرایطی داشته باشد تا شرعی باشد و مهم تر از آن هم زن را به زندگی و محبت مرد دلخوش کند و هم مرد را به دردسر نیندازد.
پس از خلقت انسان بنابر خواست خداوند متعال، ادامه حیات بشر در زمین به نوعی با میل و کشش دو جنس مرد و زن به یکدیگر به جهت وجود جمال، زیبایی، غرور و بینیازی در زن و نیازمندی، طلب، عشق و تغزل در مرد، آغاز شد. کشش و علاقهمندی که زمینهساز شکلگیری زندگیهایی نو و به تبع آن ایجاد نسلهای متمادی بشری در راستای تحقق عبودیت پروردگار رحمان گردید.۱