احکام شرعی ازدواج
مهر المسمى چیست؟
اگر در حین عقد ازدواج مهریه با توافق طرفین (زن و شوهر) تعیین شود، در اصطلاح فقه به آن مهرالمسمی گویند، مهرالمسمی مال معینی است که با توافق دو طرف عقد (زن و مرد) یا شخصی که زن و مرد به عنوان داور انتخاب کرده اند، به عنوان مهریه تعیین می شود. این مال می تواند شامل عین معین باشد: مانند وسیله نقلیه، منزل، زمین، باغ و مانند آن؛ همچنین می تواند منفعت باشد: مانند اینکه زن بتواند اجاره بهای منزلی که متعلق به شوهرش می باشد را مثلاً مدت یک سال دریافت کند. به همان نسبت می تواند عمل معینی باشد، البته عمل باید ارزش اقتصادی داشته باشد: مانند تعلیم قرآن یا تعلیم هنر نقاشی یافن خیاطی، یا ساختن بنایی برای زن در مدت معینی و می تواند حق باشد که حق دینی و یا حق عینی است برای مثال مرد متعهد می شود مبلغ یکصد هزار تومان بابت مهر به زن بدهد و نیز مرد می تواند طلبی که از شخص دیگری دارد را مهر زن قرار دهد و حق عینی، حقی که مرد در مال دیگری دارد، مانند حق ارتفاق (حق عبور از منزل دیگری) و حق انتفاع: مانند استفاده از منزلی که در اجاره مرد است.
شرایط مهر المسمی
الف: مالیت داشته باشد
دارای ارزش اقتصادی و قابل خرید و فروش باشد. برای نمونه نمی توان آب دریا یا هوا را مهر قرار داد.
ب: قابل تملک باشد
قابل نقل و انتقال باشد و زن بتواند به محض وقوع عقد آن را به ملکیت خود درآورد و یا مرد آن را در اختنیار زن و تحت تملک او قرار بدهد. برای مثال مشترکات عمومی مانند بوستان های عمومی یا فضای سبز یا جاده و خیابان و یاموقوفات که قابل تملک به وسیله افراد واشخاص نمی باشند را نمی توان به عنوان مهریه تعیین کرد و یا به عنوان مثال مالی که متعلق به غیر یا دیگری است، یا مالی که به دلیل بدهی به دیگری در توقیف است (از طریق مراجع قانونی) نمی توان مهریه قرار داد مگر اینکه با اجازه غیر یا با رضایت طلبکار باشد. بنابراین مالی که مهریه قرار داده می شود باید مالک آن شوهر باشد ولی ملک دیگری را هم با اجازه و اذن مالک می توان مورد مهریه قرار داد اگر مالک ملک و صاحب مال اجازه ندهد شوهر باید مثل یا قیمت آن را بدهد.
ج : معلوم باشد
معلوم بودن مهریه این است که مقدار و جنس و وصف آن مشخص باشد به وسیله وزن کردن یا کیل (پیمانه) یا به عدد یا مشاهده و با توصیف رفع ابهام شود مانند ده متر پارچه یا سی کیلو گندم و در بعضی موارد نیز وصف شیء از طریق حواس حاصل می شود: مانند بوی عطر یا زعفران یا گلاب یا طعم ترشی و از اینگونه اشیا. هرگاه مهر، عین معین باشد می بایستی هنگام عقد موجود باشد والا تعیین مهر، باطل خواهد بود. (مستنبط از ماده ۳۶۱ قانون مدنی).
د: معین باشد
مهر باید طوری معین شود که مردد نباشد، به عنوان مثال یکی از دو خانه یا یکی از دو اتومبیل نباشد، باید کاملاً معین شود که چه چیزی به عنوان مهر تعیین می شود.
ه: دارای منفعت عقلایی و مشروع باشد
مهر باید منفعت عقلایی و مشروع داشته باشد، چیزی که قانون، فروش یا استعمالش را منع کرده است مانند مشروبات الکلی یا مواد مخدر، نمی توان مهر قرار داد. مهریه باید حلال باشد. گوشت خوک، مردار، شراب یا چیزهایی که مالکیت آن برای مسلمانان مشروع نیست را نمی توان مهر قرار داد و در صورتی که مهر قرار داده شود چنین مهری باطل است لیکن عقد صحیح است و بنابر شرایط موجود، باید مهرالمثل یا مهرالمتعه تعیین نماید.
و: قابل تسلیم باشد
شوهر باید قدرت تسلیم مهر را به زن داشته باشد، مالی را که در دریا غرق شده یا در جای نامعینی پنهان است و قابل دسترسی نیست، نمی توان به عنوان مهر تعیین کرد، مگر اینکه زن به تنهایی، یا با کمک دیگران بتواندآن را تحصیل کند و به دست آورد.
منبع:دادخواهی
لطفا صبر کنید ...