برگزاری مراسم ازدواج یکی از اتفاقات خوشایند و خاطره انگیز برای هر فردی است. جشن ازدواج یکی از سنن مهم ازدواج است که برخی به آن بسیار اهمیت می‌دهند و برخی دیگر به آن با بدبینی نگاه می‌کنند ودر صدد حذف یا کاستن آن هستند.
آیا جشن ازدواج ضروری است یا غیر ضروری؟  برگزاری مراسم ازدواج یکی از اتفاقات خوشایند و خاطره انگیز برای هر فردی است. جشن ازدواج یکی از سنن مهم ازدواج است که برخی به آن بسیار اهمیت می‌دهند و برخی دیگر به آن با بدبینی نگاه می‌کنند و درصدد حذف یا کاستن آن هستند.

برگزاری مراسم ازدواج کارکردهای متفاوتی دارد. مهم‌ترین کارکرد مراسم ازدواج، رسمیت بخشیدن به ازدواج و زندگی مشترک عروس و داماد است. دومین کارکرد مراسم ازدواج، رقابت اجتماعی یا‌‌ همان چشم و هم چشمی است. چه کسی جشن مجللی برگزار کرده است؟! چه کسی غذای بهتری داده است؟! چه کسی تعداد بیشتری را دعوت کرده است؟! مراسم دیگری کجا برگزار شد؟! و… سومین کارکرد مراسم ازدواج، تبادل هدایا به منظور تأکید بر انسجام اجتماعی است. معمولا در مراسم مختلف، هدایایی بین عروس و داماد و خویشاوندان این دو تبادل می‌شود که بیانگر انسجام اجتماعی و وابستگی اجتماعی است.

 
آیا جشن ازدواج ضروری است یا غیر ضروری؟

بنابراین جشن ازدواج سه کارکرد اصلی دارد. الف: رسمیت دادن به ازدواج ب: رقابت اجتماعی ج: انسجام اجتماعی به وسیله تبادل هدایا. شما به کدام کارکرد مراسم ازدواج بیشتر اهمیت می‌دهید؟ آیاصرفاً جهت چشم و هم چشمی تمایل به گرفتن جشن عروسی دارید و یا جهت به رسمیت بخشی ازدواجتان؟

برگزاری مراسم ازدواج یکی از اتفاقات خوشایند و خاطره انگیز برای هر فردی است. جشن ازدواج یکی از سنن مهم ازدواج است که برخی به آن بسیار اهمیت می‌دهند و برخی دیگر به آن با بدبینی نگاه می‌کنند ودر صدد حذف یا کاستن آن هستند.

افرادی که به جشن ازدواج نگاه بدبینانه دارند، معمولا به رقابت اجتماعی که در جشن ازدواج رخ می‌دهد، نظر دارند. از آنجا که خواه ناخواه در جریان برگزاری جشن ازدواج، رقابت ایجاد می‌شود، ناراضی هستند و این رقابت را مایه اتلاف وقت، انرژی و سرمایه افراد می‌دانند و معتقدند که دیگران نیز مجبور می‌شوند تا در این رقابت شرکت کنند.

در کل بهتر است که اصل این جشن را حذف نکنید. بودن جشن ازدواج، بهتر از نبودن آن است، چرا که با برگزاری جشن و برگزاری آداب و رسوم مربوط به جشن، رسمیت ازدواج بیشتر می‌شود و تعهد همسران نیز به تبع آن افزایش می‌یابد. هرچند تا به حال در جامعهٔ ایران تحقیقی مبنی بر میزان طلاق در ازدواج‌هایی که در دفترخانه‌ها بدون مراسم جشن، ثبت می‌شوند در قیاس با ازدواج‌هایی که همراه با مراسم جشن به ثبت می‌رسند، انجام نشده است. اما به لحاظ نظری، به نظر می‌رسد که آمار طلاق در ازدواج‌های بدون مراسم، بیشتر باشد چرا که پیوند اجتماعی و عرفی همسران در این گونه ازدواج‌ها، کمتر است. به نظر می‌رسد که تجمع مردم در جشن نوعی گواهی و تایید بر رسمیت ازدواج و نیز عاملی برای تثبیت مسئولیت‌های دو طرف در زندگی آتی است. از این نظر می‌توان آن را عاملی در استقرار تکالیف زناشویی و ایجاد تعهد جدی دانست.

هزینه مراسم ازدواج

مهم‌ترین کارکرد مراسم ازدواج، رسمیت بخشیدن به ازدواج و زندگی مشترک است

در جوامع پیشرفته، جشن ازدواج مختصر‌تر و کم خرج‌تر از جوامع دیگر برگزار می‌شود شاید دلیل آن این اشد که رقابت اجتماعی در جوامع پیشرفته در سایر بستر‌های اجتماعی انجام می‌شود و جشن ازدواج کمتر توجه افراد را برای رقابت اجتماعی بر می‌انگیزد. به نظر می‌رسد هرچه بتوان رقابت اجتماعی را به سایر فعالیت‌های اجتماعی منتقل کرد، شاهد برگزاری جشن‌های ساده‌تر و کم هزینه‌تر خواهیم بود.

در فرآیند ازدواج در فرهنگ ایرانی سه جشن وجود دارد. یک جشن نامزدی، دیگری جشن عقد، نهایتا جشن عروسی. بهتر است که نامزدی چندان پر سرصدا نباشد تا در صورتی که افراد خواهان جدایی بودند، ساده‌تر بتوانند از هم جدا شوند. بنابراین به نظر می‌رسد که نبودن جشن نامزدی با فلسفه نامزدی، بیشتر انطباق دارد و نبودن آن بهتر از بودن آن است. جشن عقد دومین جشن از جشن‌های سه گانه ایرانی است که از نظر ما بسیار اهمیت دارد. چرا که پیمان‌های سه گانه شرعی، عرفی و حقوقی در این جشن به هم می‌پیوندند. جشن عروسی، جشن آغاز ازدواج است که البته گاهی با انجام سفر یا ماه عسل جایگزین می‌شود.

به طور سنتی در جامعه ایرانی، معمول بوده است که هزینه یکی از این جشن ها را (اکثرا جشن عقد) با خانواده دختر باشد و هزینه یکی دیگر از این جشن‌ها (جشن عروسی) با خانواده پسر باشد. به این ترتیب هزینه برگزاری جشن، بین هردو خانواده، تقسیم می‌شد. اما امروزه از آنجا که شرایط اقتصادی و اجتماعی تغییر کرده است در صورتی که یک جشن برگزار شود، چه جشن عقد چه جشن عروسی، بهتر است که هزینه جشن، به طور مساوی توسط هردو خانواده، پرداخت شود. از آنجا که هنوز سنت جدیدی در جامعه نهادینه نشده است. گاهی مشاهده می‌شود که خانواده‌ها بر سر هزینه‌های مربوط به جشن، اختلاف پیدا می‌کنند. اما به نظر می‌رسد که روح سنت ایرانی، ایجاد تعادل و تقسیم هزینه‌ها بوده است. اگر اکنون شاهد این تغییر سنت‌ها هستیم لازم است که روح آنرا حفظ کنیم. بنابراین به نظر می‌رسد، در صورتی که یک جشن، برگزار شود، بهتر است هر دو خانواده در هزینه‌های سهیم شوند.
 تبیان- زیتون

مطالب بیشتر

• احکام متفرقه ازدواج
• ولایت بر عقد ازدواج
• آثار ازدواج
• ازدواج
• ارکان عقد ازدواج
• ولایت در عقد ازدواج

مقدمه

در آئين ايران باستان از لحاظ نظم كارهاي اجتماعي و جلوگيري از مفاسد اخلاقي ، درباره زناشوئي تأكيد زياد شده‌است. زرتشت در اوستا براي ازدواج و تشكيل خانواده منزلت والائي قائل گرديده مي‌گويد:

« مردي كه زن دارد بر آنكه چنين نيست فضيلت دارد.»

عجيب اين است كه هنوز هم زرتشتيان كه تعداد كل آنها در دنيا 280 هزار نفر و در ايران 23 هزار نفر مي‌باشند پس از گذشت قرنها مراسم مربوط به ازدواج خود را محفوظ داشته و بر طبق سنت‌هاي ديرين خود عمل مي‌كنند.

ما در اينجا فقط به مراسم ازدواج زرتشتيان در تهران كه با اندك تفاوتي در بين زرتشتيان كرمان و يزد معمول و مرسوم مي‌باشد اشاره مي‌كنيم.

                                                                                     
مراسم ازدواج زرتشتيان

خواستگاري زردشتيان به اين طريق است كه مادر و خواهر پسر در صورت تمايل خانواده دختر با چند نفر از بستگان نزديك براي خواستگاري دختر مي‌روند. در اغلب مواقع خانواده پسر نامه‌اي كه در خصوص خواستگاري از طرف پسر به عنوان پدر دختر نوشته شده همراه خود مي‌برند. اين نامه را بيشتر براي شگون روي كاغذ سبز رنگ و در پاكتي سبز مي‌گذارند و با يك دستمال سبز و يك كله قند همراه با مقداري سنجد و آويشن1 Avishan به منزل دختر مي‌برند.2

جواب نامه پسر چند روز بعد از طرف خانواده دختر با همان تشريفات به منزل پسر برده مي‌شود. در اين نامه پدر دختر ، موافقت خود را نسبت به وصلت دختر خود اعلام مي‌دارد و بدنبال آن مرحله نامزدي آغاز مي‌شود.

در روز نامزدي پسر به اتفاق اقوام خود به خانه دختر مي‌رود و ضمن بردن حلقه نامزدي هدايائي ( از قبيل كيف ، كفش ، پارچه ، ‌سكه طلا ) به دختر هديه مي‌كند. اهداء اين هدايا توأم با مراسم خاصي است. در جلوي همه اين هدايا دو لاله كه در داخل هر كدام يك شمع روشن قرار دارد همراه آئينه ، ‌گلاب‌پاش ، يك كله‌قند و تعدادي نقل با خود مي‌برند و بعد از تقديم اين هدايا از طرف پسر به دختر ، آنان حلقه نامزدي را در دست همديگر مي‌كنند.

چند روز بعد از نامزدي ، ‌اقوام دختر متقابلاً با دو لاله روشن و شيريني سفيد (نقل) و كله‌قند سبز پوش ، ‌گل ، پارچه، كراوات و هداياي ديگر به خانه پسر مي‌روند و آنها را به خانواده [58]  پسر هديه مي‌كنند. در اين ديدار ، دختر همراه پدر و مادر و اقوام خود نمي‌رود زيرا اينكار را يك‌نوع سبكي از طرف دختر مي‌دانند.

پسر مي‌تواند بعد از انجام مراسم نامزدي به خانه دختر رفت‌و‌آمد كند ولي با انجام مراسم نامزدي دختر به پسر حلال نميشود. بعد از مدتي ، ‌كه البته به آمادگي دو خانواده بستگي دارد ، روز عروسي را كه بايد روز نيك و مبارك باشد تعيين مي‌كنند3

چند روز قبل از عروسي ، عروس و داماد و اقوام بسيار نزديك به خريد وسايل عروسي مي‌روند. از طرف داماد لباس عروسي (كيف و كفش ، ‌چند قواره پارچه ، ‌زيورآلات و لوازم آرايش...) و از طرف دختر لباس دامادي و هداياي ديگر ( از قبيل كفش ،‌كراوات ، ‌دگمه سردست…) خريداري مي‌شود. دو سه روز قبل از عروسي از طرف اقوام عروس جهيزيه را به خانه‌اي كه بايد عروس و داماد با هم در آن زندگي كنند مي‌برند و خانه را به سليقه خود تزئين و آماده مي‌كنند.

همچنين در اين روز ضمن بر پا كردن جشن كوچكي با نخي كه از طرف خانواده دختر فرستاده شده رختخواب عروسي به وسيله خانواده پسر دوخته مي‌شود.

عقد و عروسي زرتشتيان در يك روز انجام مي‌گيرد. روز عروسي ، ‌عروس و داماد و اقوام نزديك قبل از غروب براي انجام مراسم عقد در معبد حاضر مي‌شوند. در اين مراسم در پيشاپيش عروس و داماد ، ‌كتاب اوستا ، دو لاله روشن ، ‌آئينه ، ‌نقل سفيد ، انار و تخم‌مرغ به‌وسيله اقوام نزديك به معبد برده مي‌شود. عروس و داماد در جاي مخصوصي كه در جلوي سفره عقد است مي‌نشينند.

سفره عقد سفره سفيدي است كه روي ميز گسترده شده در روي آن كتاب اوستا ، ‌آئينه شمعدان ، ‌يك سيني محتوي شيريني سفيد (نقل) گل ، يك مجمر آتش در حاليكه روي آن عود مي‌سوزد ،‌ تخم مرغ ، ‌انار ، ‌قيچي ، ريشه شرابه سبزرنگ (ريشه‌اي كه اغلب دور كوسن مي‌دوزند) و يك سيني لورك Lork (آجيل) قرار دارد. روبروي عروس و داماد موبد و كنارشان خانواده‌هاي نزديك مي‌نشينند. آنگاه مراسم عقد در حضور دو شاهد كه يكي از طرف خانواده دختر و ديگري از طرف خانواده پسر مي‌باشد و همچنين يك نماينده كه از طرف انجمن زرتشتيان مي‌باشد انجام مي‌گيرد. سپس موبد شروع به خواندن قطعاتي از اوستا نموده و اندرز زناشوئي مي‌دهد. بعد از طرفين مي‌پرسد كه آيا به ازدواج با هم راضي هستند يا نه بعد از شنيدن جواب مثبت از طرفين تشريفات ثبت ازدواج در دفتر رسمي رزتشتيان انجام مي‌گيرد و عروس و داماد و شهود آنرا امضاء مي‌كنند بعد از اتمام مراسم عقد ، ‌تخم‌مرغي كه در سر سفره عقد بوده به وسيله « ده‌موبد »4 به پشت‌بام پرتاب مي‌شود. با اينكار ده‌موبد حقوقي را كه پدر نسبت به دختر خود داشته با قيچي بريده به اين تخم‌مرغ مصالحه كرده از خانه بيرون مي‌اندازد به اين منظور كه پدر ديگر حقي به دختر ندارد.

بعد ده‌موبد در حاليكه گلاب و آئينه در دست دارد جلو مهمانان آمده ضمن نگاه داشتن آئينه روبروي آنان به آنها گلاب مي‌دهد و يك نفر ديگر كه پشت‌سر ده‌موبد حركت مي‌كند به مهمانان شيريني تعارف مي‌كند. آنگاه ده‌موبد سيني بزرگ محتوي لورك را برداشته به تقسيم آن بين مهمانان كه معمولاً سهم خود را به خانه مي‌برند مي‌پردازد.بعد از انجام مراسم عقد ، موبد ، ‌عروس و داماد را در معبد سه بار دور آتش مقدس مي‌گرداند5 آنگاه عروس و داماد به مجلس جشن عروسي مي‌روند و بعد از اتمام مراسم جشن ، عروس و داماد به وسيله اقوام نزديك به خانه داماد برده مي‌شوند.

در جلو در خانه جلوي پاي عروس و داماد آتش مي‌افروزند6.

در خانه به مهمانان شربتي به‌نام « شربتِ درِ حجله » مي‌دهند. در موقع ورود عروس و داماد به حجله مادر‌شوهر هديه‌اي( از قبيل : گوشواره ، انگشتر ، دستبند و سينه‌ريز) به عروس مي‌دهد.

بعد از ورود عروس و داماد به حجله ، ‌در حضور عده‌اي از زنان خانواده نزديك آنها ، ‌عروس و داماد به پاشوئي يكديگر مي‌پردازند. ابتدا سيني را در زير پاي عروس و داماد قرار مي‌دهند. عروس و داماد از ظرفي كه محتوي مقداري سبزي چمن ( رنگ سبز در بين زرتشتي‌ها ميمون و مبارك بوده و به معني [59]  خرمي و شادي است ) كه اصطلاحاً به آن «مرغ»7 يا «مرو»8 و عوام به آن «مور»9 مي‌گويند ، و مقداري شير و آب كه همه با هم مخلوط شده برداشته هر دو پاي عروس را با آن مي‌شويد و سپس عروس پاي داماد را مي‌شويد بدين منظور كه مانند گياه مرو هميشه زندگي آنها سبز و خرم باشد و مانند آن شير همواره از گناهان پاك و منزه گردند و مانند آن ريشه مرو بقاء و دوام زندگيشان بيشتر باشد.

در اين موقع مدعوين عروس و داماد را تنها مي‌گذارند. عروس و داماد اناري شيرين را كه در روي سفره گواه (زردشتي‌ها به عقد گواه مي‌گويند) بوده در اطاق حجله با هم مي‌خورند تا به‌اندازه دانه‌هاي آن داراي اولاد گردند.

صبح روز بعد رختخواب عروس و داماد به‌وسيله خواهر شوهر (يا خواهر زن) بزرگتر جمع مي‌شود. رسم است كه داماد سكه‌اي براي خواهر خود در رختخواب مي‌گذارد و خواهر شوهر موقع جمع كردن رختخواب ، آنرا برمي‌دارد. صبح همان روز نيز از طرف خانواده عروس مقداري ماست (به عنوان روسفيدي ) همراه شيريني و پشمك (براي شيرين‌كامي ) به خانواده‌هاي نزديك عروس و داماد فرستاده‌مي‌شود داماد عصر همانروز ( كه روز پاتختي است ) قبل از آمدن مدعوين به‌وسيله چندتن از مردان فاميل همراه موبد با دو لاله روشن و مقداري شير كه با برگ گل و آب مخلوط مي‌باشد برسر آب روان مي‌رود و بعد از خواندن قطعاتي از اوستا توسط موبد ، ‌آنرا در آب روان مي‌ريزد تا بدين‌ترتيب هر‌گونه آلودگي قبل از زناشوئي او شسته شود و از اين به بعد با طهارت و با عفت مثل آب و شير و گل پاك باشد

در مراجعت داماد براي دست‌بوسي و تشكر از زحماتي كه پدر براي دختر خود كشيده است به خانه پدرزن مي‌رود و با بوسيدن دست مادر و پدر زن خود از زحمات آنها در تربيت دخترشان كه حالا زن اوست سپاسگزاري مي‌نمايد. پدر‌زن  هديه‌اي (ساعت و امثال آن ) به داماد مي‌دهد. بعد داماد به خانه خود مراجعت مي‌كند.

در مراجعت داماد ، در مدخل در خانه ، عروس كاسه‌اي از نقل و شيريني به‌عنوان پذيرائي از داماد به سر او مي‌ريزد. دراين موقع اقوام و دوستان هدايائي را كه قبلاً آماده كرده‌اند به عروس و داماد مي‌دهند.

آنگاه داماد به‌عنوان شيربها اناري را كه به آن 33 يا 101 سكه10 زده شده همراه يك جفت كفش به مادرزن هديه مي‌كند و يك جفت كفش نيز به خواهر‌زن مي‌دهد.

روز سوم عروسي روز آش‌رشته است رشته اين آش بايد به‌دست عروس بريده شود و به‌دست داماد به ديگ ريخته شود. اين آش را نيز ضمن برگزاري جشن كوچكي بين دوستان و اقوام تقسيم مي‌كنند.

رسم است كه عروس و داماد قبل از رفتن به‌جاي ديگر همراه اقوام خود به زيارتگاه و مكان مقدسي بنام « شاورهرام ايزد » Shaverahram eized  مي‌روند. بعد از زيارت شاورهرام در يك روز خوب هفته مادر شوهر و پدر شوهر، عروس و پسرشان را به خانه خود دعوت مي‌كنند و موقع ورود آنها هدايائي به‌عنوان پاگشا به آنها مي‌دهند. همين عمل را مادر‌زن و پدرزن نسبت به داماد و دختر خود انجام داده و هدايائي به عنوان پاگشا به آنها مي‌‌دهند بعد از آن فاميل‌هاي نزديك عروس و داماد را به خانه‌هايشان دعوت مي‌كنند. گاهي اين دعوت‌ها يكسال طول مي‌كشد زيرا عروس و داماد هر هفته در خانه يكي از فاميل‌ها مهمان مي‌شوند. اين مهمانيها نيز توأم با تشريفات خاصي است بدين معني كه موقع ورود عروس و داماد يك شاخه گل و گياه سبزي يا يك دانه انار (يا سيب و يا نارنج) به آنها داده مقداري « آويشن » كه با شيريني و سنجد و بادام و غيره مخلوط است بر سر آنها مي‌ريزند و چندين مرتبه با صداي بلند كه توأم با خوشحالي است نسبت به عروس و داماد «هبيرو شادباش »11 مي‌گويند. [60]

 
"پاورقي‌ها":

1- يك‌نوع گياه خوشبوي است.

2- دو نوع خواستگاري ديگر در بين زرتشتيان تهران مرسوم مي‌باشد:‌نوع اول خواستگاري به‌وسيله «دهموبد» و نوع ديگر خواستگاري فقط با نوشتن نامه از طرف پسر به پدر دختر انجام مي‌گيرد.

3- به عقيده زرتشتيان بعضي از روزها نيك و مبارك است و انجام بعضي كارها در بعضي روزها ممنوع مي‌باشد. مثل خوردن گوشت در چهار روز هر ماه (وهمن – ماه – گوش – رام). در بهمن ماه نيز عده‌اي مطلقاً از خوردن گوشت پرهيز مي‌نمايند زيرا كه ماه بهمن،‌ماه انديشه نيك و آشتي و صلح و خيرخواهي است.

4- ده موبد دستيار موبد بوده و وظيفه‌اش تنظيم كارها و مراسم مذهبي است.

5- زرتشتيان به آتش به علت روشنائي و خاصيت پاك‌كننده آن احترام فوق‌العاده قائلند و آنرا سمبل روشنائي مهر و فداكاري و قبله خود مي‌دانند تا جائيكه به طرف آفتاب و ماه و روشنائي چراغ و آتش نماز مي‌خوانندبدين معنا كه صبحها بطرف شرق و عصرها بطرف غرب و شب‌ها به طرف ماه نماز مي‌خوانند.

6- در يزد و كرمان زرتشتيان عروس را با تشريفات خاص به خانه داماد مي‌برند بدين ترتيب كه سمت راست عروس ، خواهر داماد و سمت چپ او خواهر عروس (يا يكي از زنان فاميل عروس) قرار گرفته زنان فاميل در حاليكه صف چهار يا پنج نفري تشكيل داده‌اند پشت سر عروس بطرف خانه داماد حركت مي‌كنند. قافله عروس از جلوي منزل هر زرتشتي عبور كند در پيش پاي آن، آتش افروخته بر روي آن اسفند و كندر (شيره درخت كاج و بعضي از درختهاي معطر ) دود مي‌كنند.

7- Marg

8- Marv

9- Mavr

10-  زرتشتيان بعضي اعداد را مقدس مي‌دانند عدد33 را به علت تعداد فرشتگان و 101 را به علت اينكه نام خدا است مقدس‌تر و محترم تر مي‌شمارند.

11- اين كلمه بجاي هوراي زرتشتيان بكار مي‌رود.

منبع:ichodoc.ir

مطالب بیشتر

• آداب ازدواج در مسیحیت
• طلاق در آیین مسیحیت
• آداب ازدواج در یهودیان
• تزیین جایگاه عروس و داماد-دفتر ازدواج تهران
• مراســم ازدواج زرتشتیان و ایران باستان
• ايرانيان باستان چگونه ازدواج مي کردند
• اجازه دختر مسلمان از پدر غیر مسلمان در امر ازدواج
• ازدواج با فرق مختلف صوفی، علی اللهی و دراویش و منافقین
• ازدواج دائم یا موقت مسلمان با اهل کتاب
• دکتر فرهنگ سمینارازدواج موفق(قسمت چهلم)

در فرهنگ لغات فارسی واژه ی عقد به معنی محکم کردن ، گره زدن و پیمان بستن می باشد. قدیمی ترین مراسم عروسی ایرانی که در تاریخ ثبت شده است به زمان حمله ی اسکندر مقدونی به ایران باز می گردد که در آن زمان او و لشکریانش با تعداد زیادی از زن های ایرانی به سبک زرتشتی ازدواج کردند. واژه ی عروس که به معنای سفید می باشد برای اولین بار در ادبیات اوستایی و دوره ی ساسانیان استفاده شده است .

در مراسم عقد ، عروس و داماد لباسی سفید ، بلند و چین دار که سمبل خلوص ، بی گناهی و پاکی است را برتن و دو ریسه ی گل به گردن داشتند ، داماد شالی در دست می گرفت و روی پیشانی هر دو خال قرمز می گذاشتند . داماد خالی به شکل خورشید و عروس خالی به شکل قرص ماه بر پیشانی می گذاشتند که این رسم آئین زرتشت در هند و پاکستان هنوز هم پابرجاست .

سفره عقد و تاریخچه آن سفره ی عقد روی زمین و رو به طلوع خورشید پهن می شود مراسم عقد باید در طول روشنی هوا برگزار شود تا عروس و داماد را در نور و روشنایی به عقد یکدیگر در آورند. طبق رسوم ، سفره ی عقد در خانه ی پدری عروس پهن می شود و در مراسم عقد ، آقای داماد باید سمت راست عروس خانم بنشیند که این نیز به آئین زرتشتی برمی گردد و نشانه ی احترام است . رنگ آمیزی اجزای سفره و نوع چیدمان آن ها زینت بخش سفره است . سفره ی عقد معمولا از جنس ترمه تهیه می شده است . در زمان باستان به رنگ سبز پهن می شده . این رنگ مخصوص دین زرتشت و به نشانه ی حیات و جاودانگی بوده است.

اما در این روزها از رنگ سفید که نشانه ی پاکی و خلوص است برای سفره عقد استفاده می شود . البته اکثرا رنگ سفره را با لباس عروس هم ست می کنند که ایده ی قشنگی هم می باشد. ابتدا مراسم مذهبی انجام می گرفت . بدین صورت که عروس و داماد روبه روی هم می نشستند در حالی که دو نفر پارچه ای همانند پرده بین آنها می گرفتند تا عروس و داماد نتوانند یکدیگر را ببینند. سپس دو روحانی دو سر یک پارچه را دور صندلی آنان گره می زدند که این گره ی نکاح یا یگانگی نام داشت . سپس دست راست عروس و داماد را با ریسمانی هفت بار به هم می بستند و بعد دنباله ی ریسمان را هفت بار دور گره ی نکاح می بستند که به این مراسم پیوند دست ها می گفتند

این کارها سمبل پیوندی ناگسستنی بوده است و بعد از انجام این مراحل پرده انداخته می شود و عروس و داماد زن و شوهر اعلام می شدند.

منبع:بانک تالار

مطالب بیشتر

• کله‌قند
• مراسم عروسی در ایران
• مهریه
• آینه و شمعدان
• حنابندان
• بله‌بران
• خواستگاري
• سفره عقد

فضيلت ازدواج
تأثير ازدواج

      1 قالَ النَّبِيُّ صلي الله عليه و آله: اِذا تَزَوَّجَ الرَّجُلُ اَحْرَزَ نِصْفَ دينِهِ. حديث

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: كسى كه ازدواج كند، نصف دينش را حفظ كرده است.

عروسى در هنگام تنگدستى

      2 قـالَ الصّـادِقُ عليه السلام: مَنْ تَرَكَ التَّزْويجَ مَخافَةَ الْفَقْرِ فَقَدْ اَساءَ الظَّنَّ بِاللّهِ ـ عَزَّ وَ جَلَّ ـ ، اِنَّ اللّهَ ـ عَزَّ وَ جَلَّ ـ يَقُولُ: «اِنْ يَكُونُوا فُقَـراءَ يُغْنِـهِمُ اللّهُ مِـنْ فَضْـلِهِحديث ». حديث

امام صادق عليه السلام فرمود: هركس از ترس فقر ازدواج نكند نسبت به لطف خداوند بدگمان شده است. چرا كه خداوند مى فرمايد: اگر آنان فقير باشند خداوند از فضل و كرم خود بى نيازشان مى كند.

ازدواج رحمت است

      3 قـالَ النَّـبِيُّ صلي الله عليه و آله: يُفْتَحُ اَبْوابُ السَّماءِ بِالرَّحْمَةِ فى اَرْبَعِ مَواضِعَ: عِنْدَ نُزُولِ الْمَطَرِ، وَ عِنْدَ نَظَرِ الْوَلَدِ فى وَجْهِ الْو الِدَيْنِ، وَ عِنْدَ فَتْحِ بابِ الْكَعْـبَةِ، وَ عِـنْدَ النِّـكاحِ. حديث

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: درهاى رحمت آسمانى در چهار وقت گشوده مى شود: 1 ـ موقع بارش باران. 2 ـ زمانى كه فرزند به چهره پدر و مادرش مى نگرد. 3 ـ هنگام گشوده شدن در كعبه. 4 ـ هنگام برپايى مراسم عقد و عروسى.

آفات بى‏ همسرى

      4 قـالَ رَسُـولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اَكْـثَرُ اَهْلِ النّـارِ الْعُـزّابُ. حديث

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: بيشترين اهل جهّنم جوانان بى همسر هستند.


وظيفه توانگران
تلاش در ازدواج جوانان

      5 عَنِ الصّـادِقِ عليه السلام قـالَ: مَنْ زَوَّجَ اَعْزَبا كانَ مِمَّنْ يَنْظُرُ اللّهُ ـ عَزَّ وَ جَلَّ ـ اِلَـيْهِ يَـوْمَ الْقِيــامَةِ. حديث

امام صادق عليه السلام فرمود: كسى كه مجردى را تزويج كند و امكان ازدواج او را فراهم نمايد از كسانى است كه در قيامت خداوند به آنان نظر لطف مى كند.

در سايه عرش

      6 قـالَ مُـوسَى بْنُ جَعْـفَرٍ عليه السلام: ثَلاثَةٌ يَسْتَـظِلُّونَ بِظِلِّ عَـرْشِ اللّهِ يَـوْمَ الْقِـيامَةِ، يَـوْمَ لا ظِلَّ اِلاّ ظِلَّهُ: رَجُـلٌ زَوَّجَ اَخـاهُ الْمُسْـلِمَ اَوْ اَخْـدَمَهُ اَوْكَـتَمَ لَـهُ سِـرّا. حديث

امام كاظم عليه السلام فرمود: سه دسته در روزقيامت، روزى كه سايه و پناهى جزء سايه خداوند نيست، در سايه و پناه خدا هستند: 1 ـ مردى كه زمينه ازدواج برادر مسلمانش را آماده نمايد. 2 ـ مردى كه خدمتگزارى به برادر مسلمانش بدهد. 3 ـ كسى كه سرّ برادر مسلمانش را بپوشاند.

منظور نظر حق

      7 قـالَ الصّـادِقُ عليه السلام: اَرْبَعَةٌ يَنْـظُرُ اللّهُ اِلَيْـهِمْ يَـوْمَ الْقِـيامَةِ: مَنْ اَقـالَ نادِما اَوْ اَغاثَ لَهْفانَ اَوْ اَعْتَقَ نَسَمَةً اَوْ زَوَّجَ عَـزَبـا. حديث

امام صادق عليه السلام فرمود: چهار كس در قيامت مورد نظر پروردگارند: 1 ـ آنكه چون طـرف معامـله پشيـمان شـود، معـامله را برگرداند. 2 ـ كسى كه غم از دلى برگيرد. 3 ـ كسى كه برده اى را آزاد كند. 4 ـ كسى كه مرد مجرّدى را زن دهد.

بهترين وساطت

      8 قـالَ عَـلِىٌّ عليه السلام: اَفْضَلُ الشَّفاعـاتِ اَنْ تَشْفَـعَ بَيْنَ اِثْنَيْنِ فى نِـكاحٍ يَجْـمَعَ اللّهُ بَيْنَـهُما. حديث

حضرت على عليه السلام فرمود: از بهترين شفاعتها، شفاعت بين دو نفر در امر ازدواج است تا اينكه خداوند آنان را مجذوب يكديگر گرداند.

ديدار قبل ازدواج
ازدواج با دينداران

      9 عـَنِ النَّـبِيِّ صلي الله عليه و آله قـالَ: مَنْ تَزَوَّجَ امْرَأَةً لِمالِها وَ كَلَهُ اللّهُ اِلَيْهِ، وَ مَنْ تَـزَوَّجَها لِجَمالِها رَأى فِيـها ما يَـكْرَهُ، وَ مَنْ تَـزَوَّجَها لِدِينِـها جَـمَعَ اللّهُ لَـهُ ذلِـكَ. حديث

از پيامبر خدا صلي الله عليه و آله نقل شده: هر كه با زنى به خاطر مالش ازدواج كند، خداوند او را به مال وى واگذار مى كند، و هر كه با او به خاطر جمال و زيبائى اش ازدواج نمايد، در او چيزى را كه خوشايند او نيست، خواهد ديد، و هر كه با وى به خاطر دينش ازدواج كند، خداوند تمامى اين مزايا را براى او جمع مى كند.

ديدار قبل از وصلت

      10 عَـنِ الصّـادِقِ عليه السلام قـالَ: لا بَأْسَ بِاَنْ يَنْـظُرَ الـرَّجُلُ اِلَى الْمَـرْأَةِ اِذا اَرادَ اَنْ يَتَـزَوَّجَها. يَنْـظُرَ اِلىُ خَلْفِـها وَ اِلى وَجْهِـها. حديث

امام صادق عليه السلام فرمود: مانعى ندارد كه مرد قامت و صورت زنى را كه قصد ازدواج با او دارد، ببيند.
 
ديدار عروس و داماد قبل از ازدواج

      11 عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قالَ: سَئَلْتُ اَبا جَعْفَرٍ عليه السلام عَنِ الرَّجُلِ يُريدَ اَنْ يَتَزَوَّجَ الْمَرْأَةَ، اَيَنْظُرُ اِلَيْها؟ قالَ: نَعَمْ اِنَّما يَشْتَريها بِاَغْلىَ الثَّمَنِ. حديث

محمّد ابن مسلم مى گويد: از امام باقر عليه السلام پرسيدم: مردى كه مى خواهد ازدواج كند حق دارد زن را ببيند؟ امام عليه السلام فرمود: آرى، چون در برابر آن بهاى سنگينى مى پردازد.
 
سؤال از اوصاف

      12 قـالَ عَـلِىٌّ عليه السلام: اِذا اَرادَ اَحَدُكُمْ اَنْ يَتَزَوَّجَ فَلْيَـسْأَلْ عَـنْ شَعْـرِها كَـما يَسْأَلُ عَـنْ وَجْهِـها فَاِنَّ الشَّـعْرَ اَحَـدُ الْجَـمالَيْنِ. حديث

حضرت على عليه السلام فرمود: هر وقت يكى از شما، بخواهد، ازدواج كند، بايد از اوصاف موى سر زن سؤال كند همچنانكه از چگونگى رخسار او نيز مى پرسد. چون كه موى زن يكى از دو زيبايى (مو و صورت) اوست.
 

عروس و داماد شايسته
خواستگار خوش اخلاق و مذهبى

      13 قـالَ الرِّضـا عليه السلام: اِذا خَطَبَ اِلَيْكَ رَجُـلٌ رَضِـيتَ ديـنَهُ وَ خُلْـقَهُ فَـزَوِّجْهُ وَ لا يَمْنَـعْكَ فَـقْرُهُ وَ فاقَـتُهُ. حديث

امام رضا عليه السلام فرمود: وقتى كه از دين و اخلاق خواستگار راضى بوديد به ازدواج با او راضى باشيد و به خاطر فقير بودنش او را رد نكنيد.
 
دامادِ هم شأن

      14 قـالَ النَّـبِيُّ صلي الله عليه و آله: اِذا جائَـكُمُ الاَْكْـفاءُ فَانْكِـحُوهُنَّ وَ لا تَـرَبَّصُـوا بِـهِنَّ الْحِـدْثـانَ. حديث

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: وقتى كه اشخاصِ هم شأن به خواستگارى دختران شما آمدند، به آنها دختر دهيد و در كار آنها منتظر حوادث نباشيد.
 
عروس شايسته

      15 قـالَ رَسـوُلُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: مَا اسْتَفادَ امْـرِءٌ فائِدَةً بَعْدَ الاِْسْـلامِ اَفْـضَلَ مِنْ زَوْجَةٍ مُسـلِمَةٍ تَسُـرُّهُ اِذا نَـظَرَ اِلَيْها، تُطيـعُهُ اِذا غـابَ عَنْـها فِى نَفْسِـها وَ مالِـهِ. حديث

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: پس از اسلام، هيچ نعمتى براى مرد بهتر از زن مسلمانى نيست كه هرگاه به او بنگرد، مسرورش كند و هرگاه به او فرمان دهد، اطاعتش نمايد و در غياب او حافظ ناموس و مالش باشد.
 

انتخاب سرنوشت‏ساز
همسر شايسته

      16 قالَ الصّادِقُ عليه السلام: اِنَّمَا الْمَرْأَةُ قَـلاّدَةٌ فَانْظُرْ ما تَتَقَلَّدُ. حديث

امام صادق عليه السلام فرمود: زن همانا گردنبندى است، نيك بنگر كه چه گردنبندى را به گردنت آويزان مى كنى.
 
وصلت با خانواده ناشايست

      17 عَـنِ النَّـبِيِّ صلي الله عليه و آله قـالَ: اِيّاكُمْ وَ خَضْراءَ الدِّمَنِ، قيلِ: يا رَسُولَ اللّهِ وَ ما خَضَراءُ الدِّمَنِ؟ قالَ: اَلْمَرْأَةُ الْحَسْناءُ فى مَنْبِتِ السُّوءِ. حديث

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: بپرهيزيد از سبزيجاتى كه در مزبله مى رويد. عرض شد: يا رسول اللّه! سبزيجاتى كه در مزبله مى رويد چيست؟ حضرت صلي الله عليه و آله فرمود: زن زيبايى كه در خانواده پست و ناشايست بوجود آمده باشد.
 
ازدواج با دوشـيزگان

      18 قـالَ رَسُـولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: تَـزَوَّجُوا الاَْبْـكارَ فَاِنَّـهُنَّ اَعْـذَبُ أَفْـواها وَ أَرْتَـقُ أَرْحـاما وَ أَسْـرَعُ تَعَلُّما وَ أَثْـبَتُ لِلْـمَوَدَّةِ. حديث

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: با دختران باكره ازدواج كنيد زيرا كه دهان آنان شيرين و رَحِمشان مناسبتر است و زود چيزى را ياد مى گيرند و محبّتشان پايدارتر است.
 
رضايت داماد

      19 سُـئِلَ عَـنِ الصّـادِقِ عليه السلام: اِنّى اُريدُ اَنْ اَتَـزَوَّجَ اِمْـرَأةً وَ اِنَّ اَبَوَىَّ اَرادا غَيْرَها. قال: تَـزَوَّجِ التَّى هَوَيْتَ وَدَعِ الَّتى هَـوى اَبَـواكَ. حديث

كسى از امام صادق عليه السلام سؤال كرد: من مى خواهم با زنى ازدواج كنم ولى پدر و مادرم مايلند با ديگرى ازدواج كنم. امام عليه السلام فرمود: با زنى كه خودت مايل هستى ازدواج كن، و زنى را كه پدر و مادرت [بدون رضايت تو] انتخاب كرده اند، رها كن.
 

آداب خواستگارى
سهولت خواستگارى

      20 قـالَ رَسُـولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اِنَّ مِنْ يُمْنِ الْمَرْأَةِ تَيْسيرَ خِطْـبَتِـها. حديث

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: همانا از نشانه هاى بركت زن آن است كه خواستگاريش بى تكلّف و آسان انجام گيرد.
 
آداب خواستگارى

      21 قالَ النَّبِيُّ صلي الله عليه و آله: لا يَخْطُبْ اَحَدُكُمْ عَلى خِطْبَةِ اَخيهِ. حديث

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: هيچ يك از شما زنى را كه ديگرى خواستگارى مى كند، خواستگارى نكند. [ تا اينكه با او ازدواج كند و يا اينكه منصرف شود. اگر منصرف شد خواستگاريش بلا مانع است.]
 
داماد شرابخوار

      22 قـالَ رَسُـولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: شارِبُ الْخَمْرِ لا يُزَوَّجُ اِذا خَطَبَ. حديث

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: شرابخوار اگر تقاضاى ازدواج كرد قبول نكنيد.
 

آداب عـروسى
مراسـم عروسى در شـب

      23 قـالَ الـرِّضـا عليه السلام: مِنْ سُنَّتِهِ [رسول اللّه صلي الله عليه و آله] اَلتَّزْويجُ بِاللَّيْلِ، لاَِنَّ اللّهَ تَعالى جَعَلَ اللَّيْلَ سَكَنا وَ النِّساءَ اِنَّما هُنَّ سَكَنٌ. حديث

امام رضا عليه السلام فرمود: مراسم عروسى در شب، سنت پيامبر اسلام صلي الله عليه و آلهاست، چرا كه خداوند شب را مايه آرامش قرار داده و زن هم آرامش خاطر است.
 
سور عروسى

      24 قـالَ النَّـبِيُّ صلي الله عليه و آله: لا وَليـمَةَ اِلاّ فى خَمْسٍ: عِـرْسٍ اَوْ خُـرْسٍ اَوْ عِـذارٍ اَوْ وِكـارٍ اَوْ رِكـازٍ. حديث

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: سور و وليمه در پنج مورد است: 1 ـ عروسى 2 ـ تولد اولاد 3 ـ ختنه كردن نوزاد 4 ـ خريدن خانه 5 ـ بازگشت از سفر مكّه
 
وليمه در عروسى

      25 قـالَ الصّـادِقُ عليه السلام: اِنَّ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله حينَ تَـزَوَّجَ مَيمُونَةَ بِنْتَ الْحارِثِ أَوْلَـمَ عَلَـيْها وَ اَطْـعَمَ النّاسَ الْحيـسَ. حديث

امام صادق عليه السلام فرمود: رسول خدا صلي الله عليه و آله در هنگام تزويج «ميمونه» دختر «حارث» وليمه داد و با غذاى معجون خرما از حاضرين پذيرائى فرمود.
 
طـعام دادن در عـروسـى

      26 قـالَ رَسُـولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اِنَّ مِنْ سُنَنِ الْمُرْسَلينَ الاِْطْعامَ عِنْدَ التَّزْويجِ. حديث

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: سور و طعام دادن در ازدواج، از سنت پيامبران است.
 

مهريّه و جهيزيّه
برتـرين زنان امت

      27 قـالَ رَسُـولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اَفْضَلُ نِساءِ اُمَّتى اَصْبَحُهُنَّ وَجْـها وَ اَقَـلُّـهُنَّ مَـهْرا. حديث

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: بهترين زنان امت من زنانى هستند كه خوشروتر و مهريّه ايشان كمتر باشد.
 
كمى مهريّه بركت زن

      28 قـالَ الصّـادِقُ عليه السلام: اِنَّ مِنْ بَرَكَةِ الْمَرْأَةِ قِلَّةَ مَهْرِها. حديث

امام صادق عليه السلام فرمود: كمى مهريّه زن از بركات اوست.
 
سنگينى مهريّه

      29 قـالَ عَـلِىٌّ عليه السلام: لا تُغالُوا بِمُهُورِ النِّساءِ فَتَكُونَ عَداوَةً. حديث

حضرت على عليه السلام فرمود: مهريّه زنها را بيشتر نكنيد كه موجب كدورت و دشمنى گردد.
 
جهيزيه بى‏منّت

      30 قـالَ رَسُـولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: لَوْ اَنَّ جَميعَ ما فِى الاَْرْضِ مِنْ ذَهَبٍ وَ فِضَّةٍ حَمَلَـتْهُ الْمَرْأَةُ اِلى بَيْتِ زَوْجِها ثَمَّ ضَرَبَتْ عَلى رَأْسِ زَوْجِها يَوْما مِنَ الاَيّامِ، تَقولُ: مَنْ اَنْتَ؟ اِنَّمَا الْمالُ مالى، حَبِطَ عَمَلُها وَ لَوْ كانَتْ مِنْ اَعْبَدِ النّاسِ اِلاّ اَنْ تَتُوبَ وَ تَـرْجِعَ وَ تَعْـتَذِرَ اِلى زَوْجِـها. حديث

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: اگر تمام چيزهاى كه در روى زمين است از طلا و نقره باشد و زن آنها را به خانه شوهرش بياورد. آنگاه يك روز بر سر شوهرش منت بگذارد و بگويد تو كيستى؟ اين اموال مال من است. در اين صورت اجر و عمل وى از بين مى رود اگر چه از عابدترين مردم باشد. مگر اينكه توبه كند و برگردد و از شوهرش عذر خواهى كند.
 

از خانه پدر تا خانه شوهر

      31 قـالَ الصّـادِقُ عليه السلام: اِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْبَيْتَ الَّذى هُوَ الْعِرْسُ. حديث

امام صادق عليه السلام فرمود: خداوند خانه اى را كه در آن عروسى انجام گرفته، دوست مى دارد.
 
در شب عروسى

      32 قـالَ رَسُـولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: لا سَهَرَ اِلاّ فى ثَـلاثٍ: مُتَهَـجِّدٍ بِالْقُـرآنِ، اَوْ فى طَلَبِ الْعِـلْمِ، اَوْ عَـرُوسٍ تُهْدى اِلى زَوْجِـها. حديث

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: شب بيدارى روانيست، مگر در سه مورد؛ 1 ـ تلاوت قرآن. 2 ـ تحصيل علم. 3 ـ بردن عروس به خانه داماد.
 
بَدرقه عروس

      33 اَمَرَ النَّـبِيُّ صلي الله عليه و آله : بَناتِ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ وَ نِساءَ الْمُهاجِرينَ وَ الاْنَصارِ: اَنْ يَمْضينَ فى صُحْبَةِ فاطِمَةَ عليهاالسلاموَ اَنْ يَفْرَحْنَ وَ يَرْجُزْنَ وَ يُكَبِّرْنَ وَ يَحْمِدْنَ وَ لا يَقُلْنَ ما لا يَرْضَى اللّهُ. حديث

پيامبرخدا صلي الله عليه و آله امر فرمود: دختران عبدالمطلب و زنان مهاجر و انصار در شب عروسى حضرت فاطمه عليهاالسلام به همراه او بروند و شادى كنند، شعر و سرود بخوانند، تكبير و حمد بگويند. و از گفتن حرفهايى كه خدا بدان راضى نيست، بپرهيزند.
 
زفاف و ضيافت

      34 عَـنِ الصّـادِقِ عليه السلام قـالَ: زُفُّوا عَرائِسَكُمْ لَيْلاً وَ اَطْعِمُوا ضُحىً. حديث

امام صادق عليه السلام فرمود: مراسم عروسى را در شب و مهمانى و ضيافت را در روز انجام دهيد.
 
دعاى شب زفاف

      35 قـالَ الصّـادِقُ عليه السلام: اِذا دَخَلَتْ عَلَيْكَ اَهْلُكَ فَخُذْ بِناصِيَـتِها وَ اسْتَقْـبِلْ بِهَا الْقِبْلَةَ و قُلْ: اَللّهُمَ ... فَاِنْ قَضَـيْتَ لى مِنْـها وَلَدا فَاجْعَـلْهُ مُبـارَكا سَـويّا. حديث

امام صادق عليه السلام فرمود: چون همسرت به خانه تو آمد، دست بر پيشانيش بگذار، و روبه قبله اش برگردان و [دعا كن و] بگو: خداوندا! ... اگر از اين همسرم، فرزندى براى من تقدير نمايى، فرزند مبارك و سالم عنايت فرماى.
 
هفته عروسى

      36 سُئِـلَ عَـنْ اَبـى عَبْـدِاللّهَ عليه السلامفى الرَّجُـلِ يَتَزَوَّجُ الْبِـكْرَ، قالَ: يُقيـمُ عِـنْدَهـا سَبْـعَةَ اَيّامٍ. حديث

از امام صادق عليه السلام سؤال شد در مورد مردى كه با دختر باكره اى ازدواج مى كند، امام عليه السلام فرمود: شوهر يك هفته در پيش او باشد.
 

زن و شوهر خوشبخت

      37 قـالَ الصّـادِقُ عليه السلام: سَعيدَةٌ سَعيـدَةٌ اِمْـرَأَةٌ تُكْـرِمُ زَوْجَـها وَ لا تُـؤْذيهِ وَ تُطْيـعُهُ فى جَميـعِ اَحْـوالِهِ. حديث

امام صادق عليه السلام فرمود: خوشبخت است، خوشبخت است، آن زنى كه شوهرش را احترام كند و آزارش ندهد و در تمام مراحل از وى اطاعت نمايد.
 
آب دادن زن به شـوهـر

      38 عَـنِ الْـكاظِـمِ عليه السلام قـالَ: ما مِنِ امْرَأَةٍ تَسْقى زَوْجَها شَرْبَةً مِنْ ماءٍ اِلاّ كانَ خَيْرا لَـها مِنْ عِـبادَةِ سَـنَةٍ. حديث

حضرت امام كاظم عليه السلام فرمود: هر زنى كه به شوهرش قدرى آب آشاميدنى بدهد، پاداش آن از عبادت يك ساله بالاتر است.
 
بهترين زنان

     39 قـالَ رَسُــولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: طُوبى لِأمْرَأَةٍ رَضِىَ عَنْها زَوْجُها. حديث

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: خوشا به حال زنى كه همسرش از او خشنود و راضى باشد.
 
محبت به زن

      40 قـالَ الصّـادِقُ عليه السلام: اَلْعَبْدُ كُلَّماَ ازْدادَ لِلْنِّساءِ حُبّا إزْدادَ فِى الاِْيمانِ فَضْلاً. حديث

امام صادق عليه السلام فرمود: هر چه محبت مرد بر زن بيشتر گردد، بر فضيلت ايمانش افزوده مى شود.

منبع:hadithlib.com

آداب و رسوم ازدواج در قدیم

یکی از اعتقادات در رابطه با بخت گشایی این بود که وقتی فرد پنبه زنی را به داخل خانه برای کار می آوردند .
 
منتظر می شدند تا پنبه زن به منظور انجام عملی برای مدتی دست از کار بکشد و در این هنگام فوراٌ دختر دم بخت خانه را دور از چشم پنبه بزن آورده و از توی کمان پنبه زنی عبورش می دادند و معتقد بودند که به زودی زه کمان وی پاره خواهد شد و به این ترتیب نیز بخت دخترشان باز می شود . در صورت پاره شدن چله کمان ، جازدن آن کار بسیار مشکلی برای پنبه زن ها بود و به همین خاطر پنبه زن ها سعی می کردند تا جایی که ممکن است کمانشان را رها نکنند تا دست هیچ دختری به آنها نرسد و باعث پاره شدن زه کمان آنها نشود .
 
برای بخت گشایی کار دیگری نیز می کرده اند و آن اینکه هر گاه درون خانه و یا در منزل همسایگان ، برای نذر گوسفندی می کشتند . مادری که می خواست هر چه زودتر دخترش به خانه بخت برود . چادر دخترش را به همراه مقداری پول و با یک کله قند به قصاب می داد و از وی می خواست که چادر دخترش را از درون روده گوسفندی عبور دهد و بر این اعتقاد بودند که دختر با سر کردن آن چادر ، به زودی بختش باز می شود .
 

از دیگر معتقدات مردم برای بخت گشایی و همچنین برآورده شدن دیگر حاجات خویش ، دوختن پیراهن مراد بوده است . این مراسم به این شکل بود که در روز بیستم و هفتم ماه مبارک رمضان که روز قتل این منجم می باشد . زن ها آرایش کرده به مساجد می رفته اند تهرانی ها عموماٌ در مسجد شاه تجمع می کردند و با پارچه هایی که از قبل تهیه کرده بودند در بین دو نماز پیراهن مردا می دوختند و معتقد بودند که با پوشیدن این لباس کلیه حاجت های آنها از جلمه گشاده شدن بخت آنها برآورده خواهد شد و در بین بعضی از زنان این اعتقاد نیز بود که پارچه پیراهن ذکر شده را بهتر است که از پول حاصل از گدایی خریداری نمایند .
 

خواستگاری و بله بران
 
مراسم خواستگاری معمولاٌ بدین ترتیب بود که مادر داماد به چند تن از زنانی که کارشان پیدا کردن دختر بود می سپرد که اگر دختری را با شرایط مورد نظر وی در نظر دارند به وی معرفی کنند و یا درصدد پیدا کردن چنین دختری باشند . پس از مدتی یکی از زنان دختری را در نظر گرفته و به همراه یک یا چند تن از زنان خانواده داماد برای دیدن دختر مورد نظر سرزده به خانه او می رفتند دختر دم بخت بعد از مدتی با کاسه ای آب وارد اتاق خواستگاران می شد و آب را به آنها تعارف می کرد و پس از آن به کناری می نشست . در این هنگام یکی از خواستگاران که از همه با تجربه تر بود به طرف دختر رفته و چادر و یا چارقد دختر را کنار زده دستی به سر وی می کشید و موهای دختر را جابجا می کرد تا ببیند که مبادا دختر کچل باشد و موهاعاریه ای باشد . بعد از مطمئن شدن از موها ، شروع می کرد به بو کردن دهان و زیربغل و خلاصه تمامی بدن دختر ، که خدای ناکرده بوی بد ندهد . پس از انجام این تشریفات و مورد پسند واقع شدن دختر ، به خانه داماد برگشته و شرح ماجرا را توصیف می کرد و داماد نیز با شرحی که خواستگاران می دادند تصویر دختر را در ذهنش مجسم می کرد و آنگاه موافقت و یا عدم موافقت خود را اعلام می داشت .
 
در صورت موافقت داماد ، پدر وی به همراه چند تن از بزرگان فامیل به خانه دختر رفته و به اصطلاح شیرینی می خوردند فردای آن روز مادر و خاله و عمو و دیگر کسان نزدیک داماد برای بله برون به خانه عروس رفته و راجع به مهریه و شیربها و روز عروسی و مسائلی دیگر نظیر آن صحبت می کردند . پس از چند روز از خانه داماد هدایایی به وسیله چندین مجمع به منزل عروس فرستاده می شد که وسایل درون مجمع ها معمولاٌ عبارت بودند از : یک عدد انگشتر با حلقه طلا ، یک کاسه نبات ، دو کله قند ، تعدادی لباس برای پدر و مادر و خود عروس که بسته به فصول سال از جنس های مختلف انتخاب می شده است . البسه ای که برای عروس فرستاده می شد معمولاٌ عبارت بود از : یک چادر ، یک پیراهن ، یک تنبان با دامن ، یک جفت کفش ، دو جفت جوراب ، یک یا دو عدد چادر ، یک یا دو عدد پستان بند و زیرجامه همچنین مقداری از میوه های فصل و شیرینی نیز جزو اصلی این هدایا به شمار می آمده است
 

خرید عروسی
 
پس از خواستگاری و پسند طرفین و انجام مراسم بله برون ، را هر زمانی که طرفین موافقت کردند و مورد قبول واقع می شد و ایجاد اشکالی نمی کرد . جهت خرید وسایل عروسی تعیین می کردند . وسایلی که معمولاٌ در این زمان خریده می شد عبارت بود از : پارچه و با لباس دوخته شده ، آیینه و شمعدان ، وسایل آرایش عروس ، لباس های زیر برای عروس ، کفش و جوراب ، لوازم مربوط به سفره عقد و دیگر وسایل اینچنین ، نکته دیگر قابل ذکر آن که برای این خرید یک یا دو نفر از خانواده عروس و داماد انتخاب می شدند که معمولاٌ نیز در این خرید عروس و داماد شرکت نداشتند ( البته این قضیه جنبه همگانی نداشته و گاهی خود عروس و داماد شرکت می کردند ) و نمایندگان به سلیقه خود وسایل مورد نیاز را خریداری می کردند . در ضمن این نکته را نیز باید متذکر شد که خرج این دسته خریدها کلاٌ به عهده داماد بوده است .
 

جهازبران
 

چند روز قبل از عروسی و گاهی روز قبل از آن ، مراسم جهاز بران صورت می گرفت . برای جهاز بران چند نفر طبق کش به همراه چند قاطر اجیر می شدند تا وسایل جهیزیه عروس را به خانه داماد حمل کنند . علاوه بر طبق کش ها ، عده ای نقاره زن نیز استخدام می شدند تا در طول راه به هنرنمایی بپردازند . قبل از رسیدن گروه مزبور چند تن جلوتر به خانه داماد می رفتند و قسمتهایی از خانه داماد را که برای عروس در نظر گرفته شده بود ، نظافت کرده و به اصطلاح آب و جارو می کردند . هنگامی که جهیزیه در خانه داماد جای می گرفت . فردی از طرف خانواده عروس صورت اسبابی که آورده بودند را نشان داماد می داد و از وی بابت آنها رسیدی دریافت می کرد که به آن سیاهه می گفتند . علاوه بر آن دادن انعام به طبق کش ها و نقاره چی ها جزو وظایف داماد به حساب می آمد . طبق کش ها علاوه بر انعام مزبور اجازه داشتند که نقل ها و پارچه های کف طبق ها را که برای تزئین تدارک دیده شده بود را برای خود برداند . وسایل جهیزیه طبق توافقی که قبلاٌ بین خانواده های عروس و داماد صورت گرفته بود تهیه می شد . به عنوان مثال گاهی عبارت بود از : دیگ ، قابلمه ، ملاقه ، آبکش ، مجمع های مسی ، آفتابه لگن و اسباب دیگری همچون رختخواب ، متکا ، پشتی ، پرده ، سماور ، بلور و علاوه بر همه اینها ، آینه و قرآن جزو اصلی مهمترین وسایل جهیزیه به شمار می رفته است .
 

حنابندان
 

سه یا چهار روز به عقد مانده حنابندان انجام می گرفت که اولین آرایش عروس را انجام می دادند .
 
آرایش عروس ( بزک عروس )
 
پس از پایان استحمام عروس را با ساز و ذهل به خانه می آوردند و در این هنگام مشاطه ای که از قبل فراخوانده شده بود شروع به آرایش عروس می کرد .
 
آرایش های گذشتگان در فرهنگ های فارسی تحت عنوان ( هر هفت ) معرفی شده است و هر هفت یعنی لوازم آرایش زنانه که در قدیم عبارت بود از هفت چیز : سرخاب ، سفیدآب ، حنا ، وسمه ، سرمه ، زرک ، غالیه و خال ، بنابراین هر هفت کردن به معنی آرایش کردن است و مترادف آن نیز همان اصطلاح هفت قلم آرایش کردن می باشد
 

مراسم عقد کنان
 
مراسم عقدکنان را معمولاٌ در خانه عروس انجام می دادند و برای انجام این امر اتاقی را در نظر می گرفتند که مراسم عقدکنان در آن اجرا می شد . قبل از شروع مراسم چند تن از زنان خوش سلیقه و خوشبخت فامیل ، برای تزئین سفره عقد در اتاق مزبور حاضر می شدند و با ظرافت خاصی اسباب سفره را در سرجای خود می چیدند .
 
اسباب سفره عقد عموماٌ عبارت بود از : نقل و شیرینی ، چند کله قند ، چند لاله یا جار ، گلابدان ، خنچه ، اسپند ، کاسه ای آب که رویش یک برگ سبز باشد و …. به هنگام عقد عروس را مقابل آیینه و رو به قبله می نشاندند و به هنگامی که عاقد در حال خواندن خطبه عقد بود لازم می دانستند که عروس خانم حتماٌ در آیینه نگاه کند تا بدین ترتیب بختش همچون آیینه صاف و روشن باشد و همچنین در موقع خواندن خطبه دو زن سپیدبخت دو سر پارچه ای سفید را گرفته و در بالای سر عروس نگاه می داشتند و زن سپیدبخت دیگری به نیت شیرین شدن زندگی عروس بر سر او قند می سایید و در این هنگام فرد دیگری با یک سوزن و نخ هفت رنگ جلو آمده و تعدادی کوک بر پارچه مزبور می زد . به هنگام این کار زیر لب می خواندند : دوختم ، دوختم ، زبان مادر شوهر ، خواهر شوهر ، جاری و پدرشوهر را دوختم .
 

بردن عروس
 
پس از جاری شدن خطبه عقد و مراسم عقد کنان چند ساعتی را به زدن ساز و رقص و شادمانی سپری می کردند . آنگاه چند نفر از خانه داماد با اسب سفیدی برای بردن عروس می آمدند . عروس را سوار بر اسب کرده و در جلوی آنها عمله جات طرب و پشت سر آنها نیز جاروکشان و سپس اسب عروس حرکت می کرده است . وقتی قافله عروس به خانه داماد می رسید باید داماد به پیشواز عروس می رفت و نارنجی به طرف وی پرتاب می کرد . اگر عروس می توانست نارنج را در هوا بگیرد نشانه آن بود که عروس بر سر داماد مسلط خواهد شد . هنگامی که می خواستند عروس را به خانه داماد ببرند پسربچه نابالغی را آورده و یک بقچه حاوی نان و پنیر را به وی می دادند و بچه موظف بود که این بقچه را به کمر عروس ببندد و با این نان و پنیر عروس را روانه خانه داماد می کردند . وقتی که عروس می خواست پایش را در آستانه در خانه داماد بگذارد . فندق یا گردویی را زیر پایش قرار می دادند تا به این ترتیب هر گونه طلسمی که برای عروس شده از بین برود در هنگام ورود ، عروس زیر لب می گفت یا عزیزالله ، به این نیت که عزیز شوهرش بشود و در این موقع داماد باید با بالای سر در خانه برود تا عروس از زیر پاهای او عبور کند تا بدین طریق در زندگی بر سر عروس مسلط باشد در موقع ورود داما به اتاق عروس نیز ، کفش های عروس را در بالای در قرار می دادند تا بدین ترتیب عروس بر سر داماد مسلط باشد . بعد از اینکه عروس به خانه داماد وارد شد زن های فامیل می آمدند و شروع به شادمانی می کردند . آنان بر سر عروس و داماد مانند سرعقد نقل و پول می ریختند و می گفتند که هر گاه از این نقل دختر دم بختی بخورد به زودی بختش باز می شود .
 
مسأله دیگر اینکه داماد نیز می تواند در این مجلس زنانه حضور داشته باشد و بر این عقیده بودند که در این شب داماد به تمامی زنان محرم می باشد .
 

پاتختی و مادر زن سلام
 
یکی از مجالسی که پس از عروسی به اجرا در می آمد مراسم پاتختی بود که بلافاصله بعد از شب عروسی و در اولین صبح برگزار می شد . در این مراسم عموماٌ نزدیکان عروس و داماد شرکت داشتند و عده ای مطرب نیز دعوت می شدند تا برای شادمانی مهمانان هنرنمایی و نوازندگی کنند . همچنین در صبح بعد از عروسی ، داماد موظف بود که با مادر زن خود ملاقاتی داشته باشد و از او به خاطر دختر پاکی که به او داده تشکر کند .
 
 
پاگشا
 
مراسمی بود که چهل روز بعد از عروسی در خانه مادر عروس برپا می شد و در آن عروس و داماد و فامیل های نزدیک دو طرف شرکت داشتند .
منبع:irannaz.com

از جمله عواملي که سلامت خانواده را تهديد مي کنند عبارت اند از :

- عدم شناخت و آگاهي به اصول زندگي مشترک

« توانايي» در« دانايي » است . براي ازدواج و زندگي مشترک موفق ، کسب دانايي هايي لازم است و مانند هر امر ديگري بايد مهارت هاي مربوط به آن را کسب کرد و در فرآيند زندگي مشترک به کاربرد . در برخي از خانواده ها به علت عدم شناخت زن و شوهر نسبت به يکديگر، عدم آگاهي نسبت به اهداف و انگيزه هاي ازدواج ، بي انصافي ها، پيش داوري ها، فريبکاري ها ، عدم احساس مسئوليت و بي توجهي به اصول اخلاقي ، بنياد خانواده متزلزل مي شود.مهمترين عاملي که موجب آسيب پذيري خانواده مي شود، عدم شناخت و انحراف از هدف هاي ازدواج  است. زن و شوهري که هدف هاي ازدواج و تشکيل خانواده را نشناخته اند و يا فراموش کرده اند، در کدام مسير حرکت مي کنند؟ کدام روش و وسيله را براي نيل به کدام هدف انتخاب مي کنند؟ هنگامي که راجع به خانواده صحبت مي شود، معمولا زن ها و شوهرها به گونه اي برخورد مي کنند که گويا همه چيز را درباره خانواده مي دانند. هرکس به خود اجازه مي دهد راجع به خانواده اظهار نظر کند و چون هرکس در خانواده رشد کرده ، تصور مي کند دانش  و آگاهي لازم را دارد. در حالي که اين طور نيست و براي انجام هر کاري و ايفاي هر نقشي به آموزش ، کارآموزي و مهارت آموزي نياز است. براي ايفاي نقش يک همسر موفق  و توانا بايد مهارت ها و آگاهي هاي لازم را کسب کرد . از اين رو توصيه مي شود با شرکت در جلسه هاي آموزشي و مطالعه کتاب هاي مربوط به تعليم و تربيت  ، روان شناسي  و جامعه شناسي خانواده ، آيين همسرداري و نظاير آن ، به دانش و مهارت خود بيفزاييد و از اين طريق تعادل و سلامت خانواده را حفظ کنيد.

- سست شدن باورهاي مذهبي

شايد مهمترين عاملي که بنياد خانواده را تهديد مي کند، سست شدن باورهاي مذهبي  و اصول اخلاقي  و فقدان معنويت باشد. هرگاه زن و شوهر در روابط خود، خدا را فراموش کنند و در حضور و غياب يکديگر به گونه اي برخورد کنند که خدا غايب است، با دست خود کانون خانواده را به سوي تزلزل و نابودي سوق داده اند .

يکي از رسم هاي پسنديده هنگام عقد ازدواج، گذاشتن قرآن بر سر سفره عقد است. به نظر مي رسد اين رسم به معني آن است که زن و شوهر به قرآن اعتقاد دارند و آنچه را که قرآن گفته عمل مي کنند و قرآن را در زندگي و پيوند مشترک خود حاکم و داور قرار مي دهند و خداوند را حاضر و ناظر به اعمال ، رفتار و گفتارشان مي دانند . حال چنانچه اين وضعيت تغيير کند و اين اعتقادات و باورها سست شود و از بين برود ، سلامت و تعادل خانواده به خطر مي افتد. زماني که ارزش ها، نگرش ها و باورهاي حاکم بر روابط زن و شوهر براساس لذت طلبي ، مصلحت گرايي، ماده گرايي و سودطلبي استوار باشد، بي شک روابط انساني از معنويت تهي مي شوند. اين نوع روابط بسيار سست و شکننده خواهند بود و به محض بروز موقعيتي خاص مانند بي پولي ، تنگدستي ، بيماري ، کهولت و افزايش سن و نظاير آن از درون متلاشي مي گردد و با هر بهانه اي از هم مي گسلد .

-عدم صداقت و فريبکاري

جوهر روابط سالم ميان زن و شوهر صداقت است . صداقت  اعتماد را بنياد مي نهد. زن يا شوهري که با همسر خود صادق  نيست و با دادن وعده و وعيدها مي خواهد زندگي کند ، با رفتار خود کانون گرم و صميمي خانواده را دچار تزلزل مي کند. زن و شوهري که از واقعيت ها دور هستند و در عالم اوهام و تخيلات زندگي مي کنند ، آيا مي توان گفت که زندگي زناشويي  موفقي خواهند داشت ؟ گاهي اوقات پنهان کردن حقايق ( مخفي کاري ) و فريب دادن ( فريب کاري ) موجب مي شود ارکان خانواده متزلزل شود و روابط زن و شوهر آسيب ببيند.

براي مثال شوهر يا زن ، آمد و شد، معاشرت ها، درآمد و هزينه خود و نظاير آن را از يکديگر پنهان مي کنند. غافل از آن که روزي اين حقايق آشکار و منجر به تيرگي روابط بين آنان خواهد شد . اين گونه رفتارها به صورت عوامل نهفته در زندگي مشترک باقي مي مانند و چنانچه زوجين بدان توجه نکنند ، زمينه هاي از هم گسيخته شدن بنياد خانواده  را فراهم مي کنند.

-عدم توجه به نيازهاي همسر

 زوج هاي موفق  کساني هستند که در صدد ارضاي نيازهاي همسر خود مي باشند. بنابراين هر زن يا شوهرش وظيفه دارد نيازهاي جسمي و روحي همسرش را بشناسد و در مقام ارضاي آنها برآيد.ارضاي نيازها به طريق درست و مطلوب به رشد همه جانبه و ايجاد امنيت رواني زوجين منجر مي شود و در نتيجه سلامت خانواده تأمين مي گردد. براي مثال هر انساني نياز به « امنيت »، «محبت» ، «توجه و احترام » دارد. لذا هرگاه اين گونه نيازها از طرف همسر تأمين نشود ، فرد احساس ناامني رواني مي کند و بهداشت رواني خانواده  مختل مي شود.

بديهي است توجه به نيازهاي همسر، فقط به نيازهاي زناشويي ختم نمي شود. احترام و پذيرش ، نگاه مهربان به يکديگر، در کنار هم حضور داشتن ، در فعاليت هاي مشترک شرکت کردن ، و نظاير آن نشانه توجه به نيازهاي همسر است .

- ابهام و افراط در انتظارها

به طورمعمول مشخص کردن انتظارها در روابط ، باعث معين شدن وظايف و حدود روابط افراد مي شود. در خانواده هايي که انتظارهاي متقابل زن و شوهر مشخص نشده است، روابط آسيب پذيراست و زوجين دقيقاً نمي دانند نسبت به يکديگرچه و ظايفي به عهده دارند. براي مثال وقتي وارد خانه مي شويد ، انتظار داريد با شما چگونه برخورد شود؟ آيا تا به حال به همسرتان گفته ايد که چه انتظارهايي از او داريد ؟ آيا از همسرتان انتظار داريد به شما احترام بگذارد؟ در صورتي که پاسخ شما مثبت است ، آيا شما هم وظيفه خودتان مي دانيد که به همسرتان احترام بگذاريد؟ به همين ترتيب آيا انتظار داريد همسرتان شما را دوست داشته باشد؟ در صورتي که پاسخ شما مثبت است ،آيا شما هم همسرتان را به قدر خودتان دوست داريد؟

در هر صورت تفاوت و تعارض در انتظارات موجب مي شود فضايي نامساعد و کينه توزانه به وجود آيد. گاهي اوقات داشتن توقعات بيش از حد از همسر، مثل اين که انتظار داشته باشيم او همچون فرشته باشد ، يا معلومات بسياري داشته باشد ، يا در نظم و ترتيب سرآمد ديگران به حساب آيد، سلامت خانواده را در معرض تهديد قرار مي دهد.
منبع:akairan.com

رسم و رسوم جالب ازدواج در سودان

مراسم ازدواج در سودان دارای آداب و رسوم سنتی خاص به خود است كه برخی از این رسوم با گذشت زمان، جهانی شدن، توسعه تكنولوژی و پیشرفت‌های علمی تحت تاثیر قرار گرفته و یا از بین رفته است اما این رسوم همچنان در روستاها و شهرستانها كماكان پابرجاست و هنوز جایگاه خود را از دست نداده است.


معمولاً در سودان وقتی دختر به سن 'سیزده سالگی' رسید مورد توجه خواستگاران قرار می گیرد؛ در این سنن دختران كمتر از خانه خود خارج می شوند و این به معنای آن است كه به سن ازدواج رسیده است و می توان برای خواستگاری آن دختر پیش قدم شد.

 

مراسم خواستگاری در سودان مقدمات فراوانی دارد كه خانواده داماد و عروس باید نسبت به آنها آگاهی و اطلاّع داشته باشد.

 

قاعده كار بدین شكل است كه ابتدا یك نفر از خانم های خانواده داماد برای آگاهی از خصوصیات دختر شروع به تحقیق و پرس وجو می كند و چنانكه فرد مناسبی برای ازدواج پیدا كرد، به اطلاع خانواده داماد می رساند.

 

پدر داماد موضوع را با پدر عروس در میان می گذارد و خانواده دختر هم برای مشورت و تحقیق چند هفته ای فرصت می خواهند. آنها بعد از مشورت با بزرگان فامیل در صورتی كه از بین بستگان دختر، كسی برای ازدواج دختر پیش قدم نشده باشد موافقت خود را اعلام می دارند. این موافقت با عبارت معروف 'مبارك و هزار مبارك، دختر به شما دادیم تا دختر شما و همسر پسرتان بشود' بیان می شود.

 

** فتح الخشم

 

بعداز اینكه خانواده عروس موافقت خود را اعلام كرد ، برای احترام به 'مادر عروس ' مبلغی قابل توجهی پول بعنوان هدیه پرداخت می شود، كه به این رسم 'فتح الخشم' یا همان 'زیر لفظی' گفته می شود.

 

خانواده داماد هم چیزی به نام'شیله' برای خانواده عروس تقدیم می كنند و آن مبلغی است كه به عنوان 'مهر عروس' تعین می شود و شامل البسه، عطر، طلا و تمام مواد اولیه یك زندگی مشترك است.

 

بعد از 'شیله' مراسم روز عقد را تعیین می كنند و دختر به مدت سه ماه در خانه و در یك اتاق مخصوص حضور دارد و به هیچ جا نمی رود. در اعتقادات سودانی ها بهتر است دختر از خانه بیرون نرود چرا كه امكان دارد به 'چشم زخم 'دچار شود.

 

** شمله و دخان

 

برای آماده شدن دختر برای روز عروسی، حفره عمیقی یك متری در داخل یكی از اتاق ها منزل عمه یا خاله عروس آماده می كنند كه داخل حفره ،یك ظرف سفالی بزرگ گذاشته می شود؛ در داخل این ظرف مقداری از چوپ 'طلح و شاف' (یك نوع چوبی كه بوی بسیار مطبوع و خوشی از آن منتشر می گردد) گذاشته می شود و روی آن ،آتشی نرم می ریزند. در این هنگام عروس می بایست لباس های خود را عوض كند و یك پارچه پشمی كه هوا از آن خارج نشود،دور خود بپیچد و بر روی حفر می نشیند.

 

به این پارچه 'شمله ' می گویند. بعد تمام بدن عروس را به روغن مخصوص آغشته و به مدت دو ساعت او را در آن حالت نگه می دارند. دودی كه از چوبهای 'طلحه و شاف' متصاعد می شود، 'دخان' نامیده می شود و به عنوان حمام بخار، برای نرم و لطیف كردن بدن به كار برده می شود.

 

** لخوخه و خمره

 

عروس می بایست بدن خود را به آرد ذرت و روغن و آب آغشته نماید كه به آن'لخوخه ' می گویند. در خلال این مدت مادر و بستگان عروس عطر ویژه عروسی تهیه می كنند كه آن عطر، برگرفته از عنبر، صندل و غیره است كه آن را 'خمره ' می نامند.

 

سپس خمیری از آرد ذرت آماده می كنند و روی آن حفره ، كه قبلاً ذكر شد، می كشند. 'دلكه' هم ظرف مخصوصی است كه چوبهای ' طلح و شاف' كه كوچك شده در درون آن می ریزند تا به مدت سه روز در آن حالت بماند و رنگش قهوه ای تیره شود.

 

سپس با عطرهای مخصوص كه از عصاره چوپ صندل ، مشك ، محلب (دانه های زرد رنگ و خوش بو) و 'ضفره' است همه را با هم مخلوط می كنند و بعد آنرا در قوطه های شیشه ای می ریزند تا آهسته عطر خالص از آن گرفته شود. سپس آن را با كرم مخصوص مخلوط می كنند.

 

این عمل در تمامی مراسم های عروسی برای نو عروس انجام می شود زیرا سودانی ها عقیده دارند 'حمام بخار' گرفتن و استفاده از 'آرد ذرت' همراه با معطرات ذكر شده باعث می شود، عروس در مقابله با بیماری های گوناگون و همچنین بدنیا آوردن فرزند قوی و استوار باشد.

 

اتاق عروس با شاخه ای از درخت نخل سبز ،تخت خوابی بزرگ با چوپ های نفیس و فرش قرمز رنگی كه در زیر آن پهن شده، مزین می شود و عروس با لباس سودانی قرمز رنگ كه به آن 'ثوب' می گویند، بر روی آن می نشیند

 

** حنا بندان

 

در مراسم جشن 'حنا بندان' سفره ای پهن می شود و'حنا' را در درون یك بشقاب چینی در حالی كه یك یا دو شمع بر روی آن روشن است، مهیا می سازند.

 

سپس قرآن و سه كاسه از عطرهای محلی ، شیرینی، كیك و یك تسبیح مخصوص كه نامش 'یسر' است بر سر سفره قرار می دهند. بعد آرایشگر بردست و پاهای عروس نقش های بسیار زیبایی از گل و ریحان می ترسیم می كند.

 

اتاق عروس با شاخه ای از درخت نخل سبز ،تخت خوابی بزرگ با چوپ های نفیس و فرش قرمز رنگی كه در زیر آن پهن شده، مزین می شود و عروس با لباس سودانی قرمز رنگ كه به آن 'ثوب' می گویند، بر روی آن می نشیند. جلوی عروس یك میز كه روی آن سینی بزرگی با گل های سرخ و كاسه حنای خیس شده گذاشته می شود كه به آن سینی 'صینیه الجرتق' می گویند.

 

در این مراسم دوستان عروس برایش آوازهای مخصوص می خوانند مانند عدیله ، بیضاء یا ملائكه سیری معاه (یعنی ان شاء الله فرشتگان شما را به خانه خوشبختی بدرقه كنند)

 

دو روز مانده به آیین عروسی ' حنا بندان' برای داماد نیز برگزار می شود كه در آن داماد لباس ملّی 'جلابیه به همراه شلوار بلند و كفش سفید می پوشد و ساق دوشان او مراسم گل افشانی را آغاز می كنند. (جمع آوری پول برای هزینه های داماد) هركس برحسب قرابت فامیلی خود سهمی را می گذارد و نام او را در دفتری كه 'الكشف لقب' دارد، ثبت می كنند.

 

** مراسم عقد

 رسم و رسوم جالب ازدواج در سودان

مراسم عقد در خانه داماد برگزار می شود كه در این هنگام چندین گوسفند و گوساله قربانی ذبح می شود و مهمانی بزرگ برای این مناسبت تدارك دیده می شود.

 

مراسم عقدكنان معمولاً بعد از نماز مغرب در نزدیكترین مسجد به خانه داماد برگزار می شود. بعد از تمام شدن مراسم عقدكنان، مردها با شلیك تیر به هوا و زنان هل هله كنان بین مردم حلوا و شیرینی پخش می كنند و عروس و داماد را با سلام و صلوات و آرزوی زندگی خوب و سالم تا نزدیكی خانه شان همراهی و بدرقه می نمایند.

 

امروزه این گونه مراسم بیشتر در روستاها و مناطق خارج از شهرهای بزرگ سوردان انجام می شود. در مراسم عروسی در شهرهای بزرگ، اول و آخر كوچه را با داربست و پارچه های رنگی كه به آن 'سایبان' گفته می شود، مزین می نمایند و تمامی اهل فامیل و دوستان و همسایگان را به این مراسم دعوت می كنند.

 

امری كه در عروسی های مردم عامه بیشتر طرفدار دارد، دعوت از گروه های موسیقی است كه برنامه آنها تا پاسی از شب ادامه پیدا می كند. البته محل زنان و مردان از یكدیگر جدا است.

 

** 200 گاو مهریه

 

ازدواج در مناطق جنوبی سودان تا حدودی با مناطق شمالی فرق دارد. یعنی برگزاری مراسم اسلامی در جنوب انجام نمی‌ شود و خانواده داماد برای انتخاب همسر برحسب مقتضیات دختر باید به خانواده عروس گاو( به عنوان مهریه) بدهد.

 

اگر دختر جوان، دارای قد بلند و قوی هیكل باشد و همچنین از خانواده آبرومند و محترم نیز باشد، داماد باید 200 راس گاو مهریه بدهد ولی در مقابل مراسم ازدواج بسیار ساده برگزار می شود.

 

در سودان ازدواج با بیش از یك زن مرسوم است و اگر مردی توانایی و استطاعت مالی خوبی داشته باشد، می تواند تا 4 همسر برگزیند و همه آنها را در یك منزل بزرگ كه دارای اتاق های زیادی است، زندگی می كنند.

 

قانون طلاق در میان آنها بسیار سهل و بدور از تشریفات دادگاه و مشكلات آن است لذا مساله طلاق بیشتر زمانی رخ خواهد داد كه مشكل اساسی بوجود آمده باشد.

 منبع: ایرنا-بیتوته

مطالب بیشتر

• مدل نقل یادبود
• مدل کیف عروس
• مدل کیک عروسی
• مدل کیک عروسی چند طبقه ایرانی
• دکوراسیون اتاق خواب عروس و داماد
• راهنمای خرید بهترین کت و شلوار دامادی
• ۷ نکته طلایی برای خرید لباس عروس مناسب
• راهنمای خرید آینه و شمعدان سفره عقد
• نکات مورد توجه برای خرید آینه و شمعدان سفره عقد
• قرآن در رسم و رسومات ايراني
• رسم و رسوم جالب ازدواج در سودان

تکنیک تشخیص معتاد بودن خواستگار

اگر در شرف ازدواج هستید و از اعتیاد طرف مقابلتان واهمه  دارید ، توصیه میشود مواردی را که در این بخش گفته  میشود را در وجود طرف مقابل خودارزیابی نمایید .همانطور که می دانید ازدواج هم می تواند اثرات زیادی  در اعتیاد اشخاص به مواد مخدر داشته باشد

 یادم می‌آید روزی خانمی به مطب‌ام مراجعه کرد و نظرم را درباره ازدواج پسر معتادش با دختر خانمی پرسید. مادر این پسر معتقد بود که پسرش به این دلیل معتاد شده که هنوز ازدواج نکرده و اگر ازدواج کند سرش به سنگ می‌خورد و مسوولیت‌پذیر می‌شود. از من اصرار که چنین چیزی نیست و از آن خانم انکار که نه، دقیقا همین است. این باور و باورهایی از این دست همواره زمینه‌ساز برخی مشکلات‌اند که در مقاله کوشیده‌ایم به این موضوع بپردازیم…..

مراسم عقد و عروسی ایرانیان

مراسم عقد و عروسی ایرانی نهایتا برمی گردد به ایران باستان و آئین زرتشت که معمولا بعد از مراسم شیرینی خوران و آشنائی دو خانواده صورت می گیرد. هزینه مراسم عقد وعروسی به عهده خانواده داماد است و در عوض عروس جهاز به خانه داماد می آورد.


لباسهای عروس و داماد از دیرباز هر دو به رنگ سفید بوده و در این مراسم گل به گردن داشته اند. این رسم آئینی زرتشتی است و هنوز در هند و پاکستان مرسوم است که رنگ سفید سمبل خلوص و پاکی و بیگناهی است.

عقد باید به روی زمین چیده شود و عروس و داماد در پائین سفره می نشینند . عقد درخانه پدر عروس برگزار می شود . عروس زمانی وارد مجلس می شود که تمامی مهمانها آمده باشند و داماد باید در طرف راست عروس بنشیند که این نیز بازمی گردد به آئینی زرتشتی. برای سفره عقد معمولا از یک تکه ترمه قدیمی که نسل اندر نسل به خانواده عروس رسیده استفاده می شود. معمولا ترمه در وسط یک پارچه سفید قرار می گیرد که وسایل عقدبر روی آن چیده می شود.

 

مراسم عقدوعروسی


عقد معمولا عبارتند از:

- آئینه بخت و دو شمعدان (که سمبل روشنائی هستند و طبق سنن زرتشتی داماد باید ورود
عروس را از آن آئینه ببیند)

- سینی عاطل و باطل که تشکیل شده است از هفت دانه و ادویه. خشخاش - برنج - سبزی
خوردن - نمک (برای دور کردن چشم شیطان) - رازیانه - چای- کندر (برای دور کردن چشم
شیطان)

- نان سنگک که معمولا با خط خوش بر روی آن می نویسند "مبارک باد" که همراه با سبزی
و پنیر است. (عروس و داماد باید از آن بخورند تا شادی به خانه آنها بیاید)

- یک ظرف انار یا سیب

- تخم مرغ - بادام - فندق

- گلاب

- شاخه نبات (برای شروع زندگی شیرین)

- منقل آتش (برای دور نگهداشتن چشم بد از عروس)

- سکه طلا

- اسپند

- دستمالی سفید بالای سر عروس (دستمالی که معمولا بر روی سر عروس و داماد گرفته می شود و با سوزن و نخ هفت رنگ به نشانه بستن دهان خانواده شوهر دوخته می شود)

- دو عد کله قند

- یک ظرف عسل (به مناسبت شروع زندگی شیرین)

- نقل - باقلوا - توت شکری - نا ن برنجی - نان نخودچی - نان بادامی - سوهان عسلی

- قرآن ( که ابتدا از اوستا بجای آن استفاده می شده)

- جانماز

خطبه عقد در حضور بزرگان خانواده خوانده می شود و بعد از آن حلقه ها رد و بدل می شود و عسل خورده می شود . بعد از آن مهمانان نزدیک خانواده به عروس و داماد جواهرات و سکه های طلا هدیه می دهند.

 
بعد از آن وارد بخش عروسی می شویم میهانان بیشتری اضافه می شوند و معمولا مراسم رقص در این زمان برگزار می شود . بعد از ان عروس و داماد برای صرف شام می روند ومیهمانان به آنها اضافه می شوند. بعد از صرف شام کیک بریده می شود و عروس و دامادبعد از اتمام مراسم به خانه خودشان می روند.


در حال حاضر برخی عناصر، رسوم و آداب غربی و همچنین پاره ای از سنن قدیمی ایرانی به این مراسم اضافه شده است از قبیل حنا بندان، پاتختی، که مجددا در بین خانواده های ایرانی خیلی طرفدار پیدا کرده است.


مو و صورت عروس و خانواده ی او، رفتن به ماه عسل، ورود عروس با ماشین تزئین شده باگل، تزئین اتاق عقد همه رسومی است که از آداب غربی به عروسی های کنونی وارد شده است. و تکنولوژی جدید که امکان گرفتن فیلم و ویدئو و دی وی دی را از مراسم می دهد ویکی از بخش های مهم عروسی در حال حاضر می باشد. و نهایتا بعضی از رسوم که ریشه آنهامعلوم نیست از کجاست مثل خاموش کردن شمع در شب عروسی با کفش عروس یا گلبرگ که این نمی تواند رسمی زرتشتی باشد چون بی احترامی به آتش است.


یا نمونه ای دیگر رقصی است که جدیدا در هنگام بریدن کیک عروسی معمولا توسط خواهرعروس یا یکی از نزدیکان وی با چاقو نزیک به محل ایستادن عروس و داماد انجام می شود.


و این رقص آنقدر ادامه پیدا می کند تا بالاخره چاقو به دست عروس و داماد می رسد وکیک عروسی بریده می شود. و همچنین تزئینات اتاق عقد و سفره عقد که تمامی بوسیله سلیقه ای شخصی و خانگی معمولا به مراسم اضافه می شود و در بعضی از موارد ازدکوراتور استفاده می شود و یا بصورت آماده خریداری می شود.

منبع:تبيان

خواستگاری و عقد‌کنان در قدیم

هفت جواهر و جیوه که در عقد حاضر می‌کردند، به عقیده قدیمی‌ها برای سفید‌بختی بود. آب نشانه روشنایی و برگ نماد سبزی و خرمی بود. روی زین نشستن عروس نیز به این معنی بود که به شوهر مسلط باشد!!